 |
 |
1. Download de Groningen Routes app van Marketing Groningen.
2. Kies voor één van de vier Strokarton Routes.
3. Ga naar het aangegeven startpunt.
4. Uw ontdekkingstocht door Groningen kan beginnen!
Kijk voor meer informatie over de app van Marketing Groningen ook op: http://toerisme.groningen.nl/over-groningen/apps
Toelichting Routes:
Verborgen in het landschap liggen de laatste herkenningspunten van een verdwenen industrie die bijna 140 jaar geleden passievol werd opgericht. Het winstgevende product was strokarton; karton gemaakt van stro en kalk. De groeiende vraag naar verpakkingsmateriaal resulteerde in de bouw van meer dan twintig fabrieken in Groningen met hoopvolle namen als ‘De Toekomst’, ‘De Vrijheid’, ‘De Eendracht’ en ‘Ons Belang’. Kortom; strokarton was ‘booming business’. De inzet en het vertrouwen van veel Groningers zorgde voor een belangrijke bedrijfstak dat over de hele wereld afnemers had. Honderd jaar lang was strokarton een Gronings product om trots op te zijn. Sommige structuren lijken zo vanzelfsprekend dat vergeten wordt hoeveel menselijke energie ervoor ingezet is. Van de eerste schipper die met een volgeladen schip door de provincie laveerde tot de laatste strokartonarbeider die het strokarton te drogen legde. Van de rijke Groninger boer die contact zocht met andere boeren om de oprichting te bespreken tot de laatste opzichter die contacten onderhield in Engeland om het strokarton te verkopen. Alle activiteit was erop gericht de industrie in Groningen te stimuleren. Met de routes Terug naar de toekomst, kunnen de structuren die voor de strokartonindustrie aangebracht zijn, herontdekt worden. Welke veranderingen zijn er in het landschap aangebracht voor deze bedrijfstak? Welke initiatieven zorgen nu nog steeds voor werkgelegenheid? Welke risico’s zijn er lang geleden genomen? Welke personen hebben het beste in weten te spelen op de mogelijkheden in de provincie? Deze vragen kunnen gesteld worden langs de route door de provincie en de speciale app-punten die daarvoor gekozen zijn. Aan de hand van leuke anekdotes wordt de geschiedenis van de mensen van de strokarton tot leven gebracht.
Vier verschillende routes, door vier verschillende regio’s geven een toelichting over de geschiedenis van de strokartonindustrie. Hieronder een toelichting per route.
Hoogeland: Met de afsluiting van de Lauwerszee van de Waddenzee, ontstond in 1969 één van de mooiste natuurgebieden van Nederland. Het wonderlijke ontstaan van het westen van het Hoogeland wordt gekenmerkt door de rol die het water daarbij speelde. De ingepolderde kleigrond was vruchtbaar, maar ook moeilijk te bewerken en de polders liepen vaak onder wanneer het regende. Er kwamen veel mensenhanden te pas aan het ontstaan van uitgestrekte polders, lange dijken en mooie boerderijen. De bewoners van de streek werden alert gehouden door dreigingen van het water. Hechte samenwerking tussen de families was van levensbelang. De verschillende boerenfamilies als Zijlma, Mansholt, Dijkhuis en Louwes wisten de landbouwpolitiek jarenlang hoog op de agenda te krijgen bij het provinciebestuur. Tijdens deze tocht maakt u kennis met deze families en hun aandeel in de strokartonindustrie in Groningen.
Gorecht: Een sterke ondernemingsgeest bracht vernieuwing en emancipatie naar het Gorecht. Het gebied dat de plaatsen Groningen, Hoogezand en Sappemeer omvat, stond aan de basis van de modernisering van de provincie Groningen. Er was een letterlijke verbinding van Groningen met Hoogezand en Sappemeer via het Winschoterdiep en een figuurlijke verbinding door nauwe contacten tussen fabrieksbazen en handelsplaatsen in Groningen. De families Beukema en Scholtens lieten drie strokartonfabrieken uit de grond rijzen, terwijl in de stad Groningen de handel van strokarton, graan en koren plaats vond. Via het Winschoterdiep profiteerde Groningen van de handelsproducten die werden aangevoerd. Andersom profiteerden Hoogezand en Sappemeer van de vernieuwende kennis uit Groningen dat werd toegepast in de landbouw en industrie. Dit zorgde voor ontwikkeling op gebied van bedrijfsvoering en industrie en had emancipatie tot gevolg. Laat u verassen door de stad Groningen en haar handelsgeest, een tocht langs het Winschoterdiep, een blik op Hoogezand en Sappemeer en de villabuurt in de Herewegwijk van Groningen.
Veenkoloniën: De bewoners van de Veenkoloniën waagden een sprong in het diepe toen ze begonnen aan een avontuur in de strokartonindustrie. Jarenlang hadden ze optimaal geprofiteerd van de vele vaarverbindingen in het gebied en hadden ze deelgenomen aan de internationale handel met landen als Rusland en Noorwegen. In het veengebied in het zuiden van Groningen werd het veen afgegraven dat gebruikt kon worden als turf, en daardoor ontstonden overal nieuwe lange rechte vaarwegen. Door het hele land en zelfs daarbuiten wisten de schippers uit de Veenkoloniën hun belangrijke handelswaar te verkopen; turf. Zo voortvarend als ze hadden ingespeeld op de vraag naar turf, zo slim speelden ze aan het einde van de negentiende eeuw ook in op de vraag naar karton. Oude scheepswerven werden omgetoverd tot fabrieksterreinen en over de vaarwegen voor de turf werd nu ook het stro en strokarton vervoerd. Alle moderne uitvindingen op het gebied van stoom en elektriciteit werden in de fabrieken toegepast. Tijdens deze tocht langs Stadskanaal, Oude Pekela en Veendam komt de bijzondere ondernemingsgeest van de Veenkoloniën naar u toe.
Oldambt: Honderden akkers en duizenden intensieve werkdagen brachten ongekende rijkdom naar het Oldambt. Deze rijkdom is terug te zien in de vele grote Oldambtster boerderijen verspreid tussen de polders. Zowel deze woningen als de vele arbeiderswoningen verbergen hun eigen verhalen. Aan het einde van de negentiende eeuw vonden belangrijke ontwikkelingen plaats toen dit gebied veranderde in een landbouw-industriële samenleving. In Scheemda, Winschoten en Nieuweschans werd geïnvesteerd in strokartonfabrieken. De revolutie van modernisering die zich in heel Europa voltrok, drong daarmee door tot de akkers van het Oldambt. Een gebied dat ooit gewonnen was van een zeearm van de Waddenzee, drooggemalen en bebouwd, was aan het einde van de negentiende eeuw klaar voor deelname aan dit internationale moderniseringsproces. Langs de ‘route Oldambt’ trekken de sporen van dit proces aan u voorbij en kunt u genieten van de veerkracht van het Oldambt.
Like ook de Strokarton Routes pagina op Facebook en blijf op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen! https://www.facebook.com/StrokartonRoutes
