Aanvraag bouw Beukema&Co 1895

Op 14 oktober in 1895 dienden Frederik Faber Beukema en Jan Evert Scholten gezamenlijk de aanvraag in voor de bouw van een strokartonfabriek.

De tekst in de brief was als volgt:

Mr. F.F. Beukema.

Vrij van zegel volgens het K.B. van 11 november 1895 no. 21.

Aan burgemeester en wethouders der gemeente Hoogezand.

Edelachtbare Heren,

Ondergetekende, Frederik Faber Beukema, wonende te Hoogezand, geeft met verschuldigden eerbied te kennen, dat hij zou wenschen eene Strokartonfabriek op te richten op het terrein naast de heer J. de Boer alhier en wel op den afstand van minstens 60 meter van het Winschoterdiep, en minsten 20 meter van den spoorweg, waarvoor hij zich bij dezen tot uw college wendt, om van u edelachtbare heren de amnestie te mogen verlangen. 

Hoogezand, 14 oktober 1895. 

F.F. Beukema.

Een portretfoto van de heer F.F. Beukema is bewaard gebleven en in beheer van het Gemeentearchief Hoogezand-Sappemeer:

Op een tekening die de heer Beukema bij de fabriek inleverde schetste hij de mogelijke indeling van de Beukema&Co:

 

Van links naar rechts: de Hakselmachines, daarnaast in het grote hok de kookapparaten, kollergangen en de Hollanders, dan helemaal bovenin een kleine ruimte voor de smederij en de timmerwinkel, daarnaast een lange smalle ruimte voor de plakkerijn en kleverij. Daaronder een grote ruimte voor de papiermachines met in de hoek een klein hok voor de stoommachine. Links onderin de locatie waar de schoorsteen kwam. Daarnaast een hok voor de stroomketels en helemaal rechtsonderin het pakhuis.

Een bouwaanvraag in de éénentwintigste eeuw lastig? Ook in 1895 werden er al een flink aantal voorwaarden gesteld voor de bouw van een strokartonfabriek. Op 11 november werd de aanvraag goedgekeurd onder de volgende voorwaarden:

1. Dat onder de pannen van al de gebouwen geen stroodokken aanwezig mogen zijn, evenmin als vlasdokken.

2. dat vermelde gebouwen niet van hout mogen worden opgetrokken, maar van steen of ijzer moeten zijn. 

3. dat in of op den te gebouwen schoorsteen, lang minstens 40 meter, geen hout mag worden geplaatst. 

4. dat adressant de gebouwen ter berging van de stoomwerktuigen zoodanig zal moeten inrichten, dat de belendende percelen zoo min mogelijk last van stof erlangen. 

5. dat wanneer eventueel mocht blijken, dat de bewoners van de belendende perceelen werkelijk last van rook, stof, of walm mochten ondervinden, de schoorsteen zal dienen te worden veranderd en adressant zich wijders zal moeten onderwerpen aan de bepalingen van de alhier vigerende verordeningen op het timmeren.

6. dat aan de publieke of niet publieke passage, voorlangs de op te richten gebouwen, niet de minste hinder mag worden veroorzaakt.

7. dat het afvalwater, nadat het buiten de fabriek door bezinking van alle in het water onoplosbare delen bevrijd is, zooveel mogelijk kleurloos en gezuiverd in het hoofddiep moet worden afgevoerd. 

8. dat geen onzuiver water, afkomstig van bedoelde fabriek, in den Kropswolderpolder mag vloeien, lekken of afstroomen.

9. dat adressant voor alle in’t vervolg te bouwen loodsen of andere getimmerden, van welke aard ook, telkens vooraf van deze vergadering vergunning moet vragen, teneinde alsdan door ons de nodige voorwaarden kunnen worden gesteld.

10. dat deze voorwaarden te allen tijde kunnen worden herzien.

En zal dit besluit in afschrift worden verzonden aan den verzoeker ter beschikking op zijn adres en voorts op de in deze gemeente gebruikelijke wijze worden afgekondigd ter kennisgeving aan het publieke. onder herinnering, dat deze beslissing, ingevolge art. 16 der bovenaangehaalde wet, binnen veertien dagen beroep openstaan bij Hare Majesteit de Koningin en dat van het instellen van zoodanig beroep gelijktijdig kennis behoort te worden gegeven aan het bestuur deze gemeente.

Hoogezand, den 11 november 1895

Burgermeester & Weth. W. van Roijen, De Secretaris U. Stijlenbos.

Bovenstaande informatie is afkomstig uit het jubileumboekje van de Beukema&Co toen de fabriek 90 jaar bestond in 1992.

De samenstellers van de jubileumuitgave stelden ook nog enkele wetenswaardigheden op:

-In 1899 blijken er 13 jongens tussen de 12 en 16 jaar in de fabriek te werken. Geen meisjes.

-Een pak karton werd verkocht voor f 1,70. Dit is dus f 68,- per ton. Gelukkig krijgen we tegenwoordig wel wat meer.

-De reis van de Hr. Sikkema (vermoedelijk in die tijd een procuratiehouder) naar Londen kost f 140,65.

-De produktie in 1899 was met 2 machines ca. 150 ton per week. In 1900 werd een 3e machine opgestart waarmee de produktiecapaciteit op 180 ton per week kwam.

-De bedrijfstijd liep van maandagmorgen 6 uur tot zondagmorgen 6uur, waarbij in 2 ploegen gewerkt wordt. Elke ploeg dus 12 uur per dag ofwel 72 uur per week. Het 3 ploegenstelsel kwam in 1919.

-In 1903 is machine 4 en in 1909 is machine 5 in bedrijf gesteld. De totale produktie was toen 255 ton per week.

-In die jaren is ook geprobeerd om van stropapier golfkarton te maken. Blijkbaar was dit niet succesvol want in 1916 verkoopt men deze machine.

-In 1937/38 worden machine 4 en 5 gemoderniseerd en verbreed van 1,65 tot 2,80 meter.

-Eveneens in 1937/38 is begonnen met het maken van grijskarton en ook hardboard uit oud papier.

-In 1908 is er een grote brand waarbij ca. 1 miljoen kilo stro verloren gaat. In 1923 is er een grote brand in het hoofdgebouw (de strostof bereiding) welke enige maanden stilstand van de fabriek tot gevolg had.

-Mr. F.F. Beukema overleed op 21 februari 1936. Op 15 januari 1936 had Dhr. T.R.A. Beukema in verband met ziekte van zijn vader de leiding van de fabriek overgenomen. Tot zijn pensionering in december 1964 zou hij directeur blijven. Daarna nam Ing. R. Hellemans de algemene leiding over. deze ging in september 1977 met pensioen, inmiddels was in 1973 het bedrijf verkocht aan Bürhmann-Tetterode. Van augustus 1977 tot oktober 1983 was de nog bij velen bekende dhr. J. Gast directeur. Terwijl op 1 november 1983 onze huidige algemeen directeur Ing. D. de Haas het roer overnam.

Voor meer informatie over de heer Frederik Faber Beukema klik door naar: http://demensenvandestrokarton.nl/mogelijkheden-zien/